ซอทำนองล่องน่านนี้ก็เป็นทำนองที่ไพเราะจับใจอีกทำนองหนึ่ง ในท้องถิ่นจังหวัดน่านนั้นถือว่าเป็นทำนองซอที่ได้รับความนิยมสูงสุดเลยทีเดียว การขับซอของจังหวัดน่านเป็นการขับซอเข้าซึงกับสะล้อ และการเดินทำนองซอของจังหวัดน่านนั้น ก็จะเป็นการขับซอโดยการเดินเสียงแบบเรียบๆ นั้นขับซอก็จะซอด้วยคีย์ต่ำ โดยไม่ต้องบังคับเสียงเลย คือ เป็นการขับซอแบบสบายๆ

สำหรับการขับซอของเชียงใหม่ ลำพูน และเชียงรายนี้ ได้นำเอาซอทำนองล่องน่านนี้มาดัดแปลงเข้ากับปี่ จุม ทำให้การขับซอจะออกมาในลักษณะเสียงสูง ทำให้ฟังชัดเจนขึ้นปัจจุบันนักแต่งเพลงหลายต่อหลายท่าน ได้นำเอาทำนองซอล่องน่านไปแต่งเพลงลูกทุ่งสามารถ ร้องซอเข้ากับจังหวะ ช่าช่าช่า และสามช่าได้อย่างสนุกสนาน ซอทำนองล่องน่านนี้ อาจารย์ประจักร กาวี ศิลปินซอเมืองน่านได้เขียนประวัติเอาไว้ในหนังสือวัฒนธรรมพื้นบ้านของจังหวัดน่านเอาไว้ว่า มีพญาการเมืองได้ย้ายเมืองวรนคร (เมืองบัวหรืออำเภอปัว ปัจจุบัน) มาตั้งเมืองใหม่ ณ จังหวัดน่านในปัจจุบัน การย้ายเมืองครั้งนั้นพญาการเมืองได้จัดสร้างแพขึ้นทั้งหมด ๗ แพด้วยกัน เพื่อเตรียมการขนย้ายไพร่ฟ้าประชาราษฎร์ และแพที่ ๗ นั้นเป็นแพที่บรรทุกคณะดนตรีสะล้อซอซึง ช่างซอในสมัยนั้นตามประวัติเล่าสืบกันต่อมามีนามว่า ปู่คำมาและย่าคำมี ซึ่งได้ขออำลา บ้านเกิดเมืองนอนที่เคยอยู่มาตั้งแต่เล็กแต่น้อย และตลอดทางที่ล่องแพมานั้นเขาได้ซอบรรยายสภาพภูมิศาสตร์ และป่าไม้ดอกไม้สิ่งที่พบเห็นบนสองฝั่งของลำน้ำน่าน คือ นั่งซอบนแพล่องมาจากน้ำน่าน เลยได้ชื่อทำนองซอนี้ว่า ทำนองซอล่องน่าน ตลอดมาจนทุกวันนี้

ทำนองซอทั้งหมดที่ได้กล่าวมานี้ เหลือจากนั้น ก็จะเป็นทำนองเยิ้นหรือยิ้นและทำนองลับแลเป็นทำนองที่ไม่ค่อยมีคนรู้จัก และไม่เป็นที่นิยมเท่าไร หรือบางทำนองก็เหลือแต่ชื่อเพราะได้หายไปไม่มีผู้ใดสืบสานเอาไว้ ทำนองซอทุกทำนอง ไม่ว่าจะเป็นนักขับซอทางจังหวัดน่านหรือทางเชียงใหม่ จะรู้จักทุกทำนอง เพียงแต่การขับซอจะแตกต่างกันไปบ้าง ซึ่งไม่ถือว่าเป็นการผิดหลักของการขับซอแต่อย่างใด เช่น

(ทำนองล่องน่าน)
(๑)
สิบนิ้วยอกราบองค์เจ้าราชตกุ๋ล	พระผู้ทรงบุญภูมิพลป้อเจ้า
พระผู้ทรงศรีภูมิหน่อเหน้า	ป๋างเมื่อป้อต๊าวครองราชย์บันลังค์
เจ็ดสิบปี๋ประทับนับคืนถอยหลัง	ขึ้นเสวยบันลังค์เวียงวังอาจอ้า
สืบราชตระกู๋ลภูบานผ่านฟ้า
(๒)
ถ้าบ่อมีงานตึงบ่อได้มาปะ	มีน้ำพระทัยอันประเสริฐเจิดจ้า
ไพร่ฟ้าข้าคนอยู่สุขจื่นหน้า	เพราะบุญป้อฟ้ามหาราจา
จ๋นพระชนมายุแปดสิบเก้าชันษา	ทรงมีพระปรีชาปัญญาผ่านแผ้ว
บ่อเกยเกิดยุคเข็นอยู่สุขเย็นยิ่งแล้ว
(๓)
ปกครองทวยราชด้วยอำนาจทานศีล	เป๋นพระเจ้าแผนดินหนึ่งเดียวในโลกหล้า
คุ้มครองอาณาประชาไพร่ฟ้า	ด้วยศีลทศพิธในราชธรรม
ทรงโปรดเกื้อกุลสร้างบุญหนุนหนำ	ทรงเจริญรอยต๋ามกฎสยามเก๊าเหง้า
รัตนโกสินทร์พระเจ้าแผ่นดินต๋นเก๊า
(๔)
ทศพิธราชธรรมทรงนำสู่สยาม	พระองค์ทรงนำเอามาก่อเกื้อ
สิบประก๋ารบ่อได้รั้งเรื้อ	ทรงมีครบถ้วนมากล้วนสมบูรณ์
ข้อหนึ่งตานะเสียสละเจือหนุน	แผ่เกียรติคุณเกื้อกูลจู่ด้าน
ชาติไทยไพรบูรณ์ด้วยพระคุณเลิศล้ำ
(๕)
คำว่าศีละนนั้ เป๋นศีลข้อสอง	พระองค์ทรงครองด้วยศีลแก่กล้า
องค์พุทธะสอนมาเมินเหนิ่นจ้า	ป้อมีศีลกล้าต๋ามราชธรรม
ปริจาคะเป๋นศีลข้อสาม	ทรงมีพระทัยงามแผ่ไปทุกด่านด้าว
บริจาคเป๋นตานพระทรงทำแต่เก๊า

*** ข้อมูลได้รับการอนุญาตเผยแพร่ ศูนย์การเรียนรู้ซอพื้นเมือง พ่อครูอินตา เลาคำ