ฐานข้อมูลศิลปะล้านนา สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง | รายละเอียด

ประเภทการขับซอ
ศิลปะล้านนาทำนองซอพม่า
รายละเอียด

ทำนองพม่านี้ เป็นทำนองหนึ่ง ที่เป็นทำนองซอที่ทางภาคเหนือรู้จักกันดี เป็นทำนองที่ใช้ซอบทสั้น และใช้คำสัมผัสจากท้ายจดหัว ตัวอย่างเช่น ลงท้ายด้วยสระไอก็จะต้องต่อด้วยสระไอตอนต้นของบทซออีกท่อนหนึ่งเลย

ทำนองซอพม่านี้ คงจะมาจากชาวพม่า เพราะประเทศไทยกับประเทศพม่ามีเขตแดนติดต่อกันโดยเฉพาะภาคเหนือตนบน เช่น ทางจังหวัดตาก อำเภอแม่สอด อำเภอพบพระ อำเภอท่าสองยาง ทางจังหวัดแม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ เชียงราย การถือประเพณีและวัฒนธรรมตลอดจนการนับถือศาสนาพุทธ และการเป็นอยู่ของวิถีชีวิตของชาวบ้านจะใกล้เคียงกันมาก ฉะนั้นซอทำนองพม่านี้ มีหลายร้อยปี เป็นทำนองที่แพร่หลาย เป็นที่รู้จักของชาวภาคเหนือถิ่นล้านนามาตลอด เพราะเป็นทำนองที่ฟังง่าย ทางจังหวัดน่าน ก็นิยมซอทำนองพม่าเหมือนกัน แต่ทางจังหวัดน่านจะไม่เรียกว่าทำนองพม่า แต่จะเรียกว่าทำนองซอเจ้าสุวัตรนางบัวคำ คือ จะเรียกตามชื่อเรื่องเจ้าสุวัตร การขับซอพม่าของจังหวัดน่านนั้น จะซอสั้นกว่า คือจะซอเพียงสองวรรคเท่านั้น นักขับซอเมืองน่านจะซอทำนองพม่า ก็ต่อเมื่อทางเจ้าภาพหรือแฟนขอร้องให้ซอ เรื่อง เจ้าสุวัตรนางบัวคำเท่านั้น ฟังการเดินทำนองซอพม่าทางเมืองน่านก็จะคล้ายกับทำนองพม่ารำขวาน เมื่อเปรียบเทียบกับซอทำนองพม่าทางเชียงใหม่เชียงรายนั้น จะสั้นกว่า ๒ ท่อน แต่ก็ฟังแล้วมีความไพเราะอีกแบบหนึ่งไม่แพ้กับซอทางเชียงใหม่เลย เช่น

(ทำนองพม่า)
(๑.)
ขอยอพนมบังคมกราบไหว้
ต๋างดวงดอกไม้ธูปหอมมาลา
แด่องค์พระราจามหาราชเจ้า
ภูมิพลป้อต๊าวจ๋อมเหง้าจักรี
(๒.)
ขอกราบทูลศรีใต้ฝ่าธุลีพระบาทเจ้า
ยอสาก่ายเกล้าองค์พระป้อต๊าวภูมินทร์
ทรงปกครองแผ่นดินหื้ออยู่สุขทั่วหน้า
ประชาไทยไพร่ฟ้าเกิดความร่มเย็น
(๓.)
บ่เกยเกิดยุคเข็นทุกข์อาทรฮ้อนไหม้
ทุกภาคเหนือใต้แผ่นดินไทยแหลมทอง
ทั่วไทยทั้งผองขวานทองทวยราษฎร์
ด้วยพระปรีชาสามารถขององค์พระจ๋อมไตร
(๔.)
ไพร่ฟ้าหน้าใสด้วยน้ำพระทัยล้นเกล้า
องค์พระป้อเจ้าทรงคิดค้นฝนเทียม
ฝนขาดน้ำเขียมธ.บ่เกยไหวหวั่น
พระองค์ทรงบุ่นดั้นเสด็จไปดู
(๕.)
เป๋นขุนเขาห้วยปูพระบ่เกยหย่อนหย้าน
ทางบกทางน้ำในป่าเขาเนาว์ไพร
พระเสโทหลั่งไหลธ.บ่เกยไหวหวั่น
สถิตตั้งหมั้นด้วยพระหะฤทัย

*** ข้อมูลได้รับการอนุญาตเผยแพร่ ศูนย์การเรียนรู้ซอพื้นเมือง พ่อครูอินตา เลาคำ

กลับหน้าหลัก

วิดีโอประกอบ

กลับหน้าหลัก

เสียงประกอบ

กลับหน้าหลัก