อุทยานประวัติศาสตร์ เจ้าพ่อขุนตาน (พญาเบิก)
ตั้งอยู่บริเวณ หมู่ที่ 5 บ้านหัววัง ตำบลเวียงตาล อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง สามารถเดินทางไปบนถนนทางหลวงหมายเลข 11 ลำปาง - เชียงใหม่ ตำบลเวียงตาล อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง ห่างจากตัวเมืองลำปางประมาณ 20 กิโลเมตร ในวันที่ 12 พฤษภาคมทุกปี ประเพณีบวงสรวงเจ้าพ่อขุนตาน ณ อุทยานประวัติศาสตร์ เจ้าพ่อขุนตาน ตำบลเวียงตาล อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง
เจ้าพ่อขุนตาน มีพระนามเดิมว่า พญาเบิก เป็นเจ้าเมืองเขลางค์นครและเจ้าเมืองเวียงต้าน เป็นราชบุตรของพญายีบาเจ้าเมืองหริภุญชัยในราชวงค์จามเทวี ในปีพุทธศักราช 1814 กองทัพพญามังราย เจ้าเมืองเชียงราย เจ้าเมืองฝาง ได้ยกไพร่พลมาตียึดเมืองหริภุญชัย พญายีบาจึงได้เสด็จพึ่งอาศัยบารมีพญาเบิกซึ่งเป็นราชบุตรที่เมืองเขลางค์นคร
พญาเบิกได้สะสมไพร่พลสร้างเมืองเวียงต้าน เพื่อป้องกันบ้านเมืองใกล้ทิวเขาสูงใหญ่ซึ่งปัจจุบันคือหมู่ 5 บ้านหัววัง ตำบลเวียงตาล ร่องรองการเดินทัพของพญายีบา พญาเบิก และพญามังราย ในการสู้รบกาลครั้งนั้น ยังคงเหลือร่องรอยอยู่บนทิวเขาดอยขุนตาน ตราบจนถึงบัดนี้ เช่น แนวขุนห้วยส้าน ทิวเขาเขตอำเภอแม่ทา ซึ่งมีห้อนหินวางเรียงรายสองฟากฝั่งตลอดแนว ดุจถนนบนภูเขา จนถึงดอยกู่พญายีบา (พญายีบาร้องไห้ด้วยความเสียใจ ที่เห็นเมืองหริภุญชัยถูกไฟไหม้)
พญาเบิกเป็นยอดนักรบที่มีความคงกระพันชาตรี และมีกุศโลบายในการวางแผนการรบ ซุ่มลี้พลตามแนวเขารบแบบกองโจร ก่อกวนกองทัพพญามังราย ที่จะตีให้เข้าถึงเมืองเขลางค์นครได้ยากยิ่ง นับว่าทรงอัจฉริยะและมีความล้ำเลิศในการวางแผนในการรบเป็นอย่างยิ่ง
พญาเบิกเสียทัพอย่างสิ้นเชิง จนท่านถูกศัตรูจับได้ก็มิอาจใช้ศาสตราวุธใดๆ ปลงพระชนม์ได้เนื่องจากท่านมีบารมีและความคงกระพันชาตรีเป็นอย่างยิ่ง ทหารพญามังรายจึงนำตัวพญาเบิกไปขุดหลุมฝังทั้งเป็นจนสิ้นพระชนม์ ณ ยอดดอยบนทิวเขา ปัจจุบันเรียกว่า ดอยพญาลำปาง อยู่ในเขตรอยต่อระหว่างอำเภอแม่ทา จังหวัดลำพูน บ้านแม่ยามเหนือ ตำบลเมืองยาว และบ้านทุ่งเกวียน ตำบลเวียงตาล อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง
รูปภาพประกอบ
เอกสารแนบ : Download
ข้อมูล : สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง