กลับไปก่อนหน้า

วัดปงยางคก

เป็นตำนานและเรื่องราวที่เชื่อกันว่า วัดนี้สร้างมาครั้งสมัยพระนางจามเทวีแห่งหริภุญชัยเสด็จมาเยี่ยมเจ้าอนันตยศ ตั้งแต่ พุทธศตวรรษที่ 13 และมีการพบปาฏิหาริย์ของพระบรมสารีริกธาตุที่จอมปลวก พระนางเห็นดังนั้นจึงปลูกวิหารจามเทวี ครอบจอมปลวกด้วยมณฑปปราสาท ทั้งยังเกี่ยวข้องกับหนานทิพย์ช้าง ในพุทธศตวรรษที่ 23 เนื่องจากหนานทิพย์ช้างเดิมมีพื้นเพอยู่ที่บ้านปงยางคก และเห็นว่าวิหารหลังนี้น่าจะสร้างขึ้นราว พ.ศ.2275 -2302 ที่หนานทิพย์ช้างครองเมืองนครลำปาง งานศิลปกรรมที่น่าสนใจภายในวัด ได้แก่

วิหารจามเทวี สันนิษฐานว่าน่าจะสร้างในช่วงที่หนานทิพย์ช้างขึ้นครองเมืองนครลำปาง วิหารนี้เป็นวิหารหลวง หันหน้าออกทางทิศตะวันออก อยู่แนวแกนประธานของวัด เป็นวิหารโถงเครื่องไม้ มีขนาดกว้าง 3 ห้อง ยาว 5 ห้อง (กว้าง 7.50 เมตร ยาว 15.20 เมตร สูง 8.50 เมตร) ทำผังพื้นแบบย่อเก็จ วิหารนี้มีการทำฝาผนังเพียงครึ่งเดียว ยกเว้นห้องท้ายวิหาร ซึ่งเป็นตำแหน่งที่ตั้งของมณฑป หรือโขงพระเจ้าขนาดใหญ่ ใน พ.ศ.2508 มีการก่อฝาผนังทิศใต้ในห้องที่ 3 และห้องที่ 4 เพื่อกันฝนสาดเข้ามาในวิหาร มีการบูรณะครั้งล่าสุดเมื่อปี พ.ศ.2539 ภายในวิหารประดับตกแต่งด้วย ลายคำ ทั้งตัววิหาร ภาพลายคำนั้นช่างได้ผูกเป็นรูปต่างๆ เช่น ลายเทวดา ภาพอดีตพุทธ ลายหม้อดอกบูรณะฆะฏะ เป็นต้น

พระเจดีย์ เป็นเจดีย์แบบล้านนา สร้างขึ้นมาในยุคหลัง มีอายุราวประมาณ 70 - 100 ปี ลักษณะโดยทั่วไปขององค์เจดีย์มีความคล้ายกับองค์พระบรมธาตุหริภุญชัย โดยมีการสร้างฐานเขียงยกเก็จ 3 มุม ซ้อนกัน 3 ชั้น รองรับชุดฐานปัทม์รัดอกด้วยเส้นลวด ต่อจากนั้นเป็นชั้นฐานเขียงกลมซ้อนกัน 2 ชั้นรองรับชั้นกลีบบัว ถัดนั้นขึ้นไปเป็นชุดของชั้นฐานปัทม์บัวถลา 3 ชั้น ซ้อนลดหลั่นกันขึ้นไป จากนั้นเป็นองค์ระฆัง บัลลัง ปล้องไฉน และยอดสุดเป็นฉัตรฉลุลาย 5 ชั้น รองรับยอดแก้วองค์เจดีย์ แต่ที่น่าสังเกตคือ ไม่สร้างส่วนปลียอดให้กับเจดีย์ ซึ่งเป็นองค์ประกอบส่วนสุดท้ายก่อนที่จะเป็นยอดฉัตร

รูปภาพประกอบ

เอกสารแนบ : Download

ข้อมูล : สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง