ข้อมูลทั่วไป อำเภอเมืองปาน
คำขวัญประจำอำเภอ
แหล่งต้นน้ำลำธาร อุทยานแห่งชาติแจ้ซ้อน บ่อน้ำร้อนลือนาม สามต้นสักใหญ่ ไหว้พระธาตุดอยซาง
ประวัติความเป็นมา
เมืองปานเป็นชุมชนทางทิศเหนือของเขลางค์นคร เป็นเมืองที่มีความอุดมสมบูรณ์พืชพันธุ์ธัญญาหาร ที่ทุ่งนาเรียกว่า ทุ่งสามหมวก หรือ ทุ่งสามโค้ง ปัจจุบันโค้งที่หนึ่งตั้งอยู่บริเวณบ้านน้ำจำ หมู่ที่ 3 ตำบลเมืองปาน โค้งที่สองอยู่บริเวณภูเขาดวงตา บ้านแพะ หมู่ที่ 4 ตำบลเมืองปาน และโค้งที่สามอยู่บริเวณพระเจดีย์ม่อนเวียง บ้านทุ่งโป่ง หมู่ที่ 1 ตำบลเมืองปาน ความสมบูรณ์ของทุ่งสามโค้งสามารถใช้เลี้ยงราษฎรได้อย่างเพียงพอ ด้วยเหตุนี้เมืองปานจึงเป็นที่หมายของเมืองอื่น ๆ เช่น พม่าและเงี้ยวที่ต้องการยึดครองเพื่อเป็นแหล่งสะสมเสบียงอาหาร เมืองปานมีนายบ้านคนหนึ่งไม่ปรากฏชื่อเป็นผู้มีความกล้าหาญ เข้มแข็ง อดทน เด็ดเดี่ยว และเสียสละ ได้รวบรวมสมัครพรรคพวกต่อต้านพวกข้าศึกที่บุกรุกเข้ามา ได้รับชัยชนะหลายครั้งจนข้าศึกศัตรูไม่กล้ามารบกวนอีกต่อไป นายบ้านผู้นี้ได้สร้างเครื่องส่งสัญญาณในการแจ้งเหตุแก่หมู่บ้านและเป็นสัญญานัดหมายเพื่อร่วมมือกันต่อสู้ข้าศึกศัตรูโดยกันใช้ทองคำมาหลอมทำเป็น ปาน (ลักษณะคล้ายฆ้องใหญ่แต่โหนกที่ตีเล็กกว่า) ชาวบ้านเรียกว่า ปานคำ (ปานทอง) นายบ้านผู้นี้เป็นผู้ทำปานเป็นสัญญาณแจ้งเหตุต่าง ๆ แก่ชาวบ้าน จนได้รับการขนานนามจากชาวเมืองปานว่า เจ้าพ่อขุนจเรปาน และเมืองแห่งนี้ได้ชื่อว่า เมืองจเรปาน ต่อมาเรียกเพี้ยนไปเหลือเพียง เมืองปาน อำเภอเมืองปานแต่เดิมรวมอยู่ในท้องที่อำเภอแจ้ห่ม จังหวัดลำปาง ต่อมาทางกระทรวงมหาดไทยได้พิจารณาเห็นว่าท้องที่อำเภอแจ้ห่มมีอาณาเขตกว้างขวาง มีพลเมืองมาก ท้องที่บางตำบลอยู่ห่างไกลจากอำเภอ เจ้าหน้าที่ออกตรวจตราดูแลทุกข์สุขของราษฎรไม่ทั่วถึง เพื่อประโยชน์ในด้านการปกครองและอำนวยความสะดวกแก่ประชาชนในท้องที่ จึงได้ประกาศแบ่งท้องที่อำเภอแจ้ห่มตั้งเป็น กิ่งอำเภอเมืองปาน ขึ้นเมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2524 และยกฐานะเป็น อำเภอเมืองปาน ตามพระราชกฤษฎีกาเมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2535
ที่ตั้ง / อาณาเขต
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอดอยสะเก็ด (จังหวัดเชียงใหม่) อำเภอเวียงป่าเป้า (จังหวัดเชียงราย) และอำเภอวังเหนือ
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอแจ้ห่ม
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองลำปาง
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอแม่ออนและอำเภอดอยสะเก็ด (จังหวัดเชียงใหม่)
เขตการปกครอง
อำเภอเมืองปานแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 5 ตำบล 56 หมู่บ้าน ดังนี้
ที่ | ชื่อตำบล | จำนวนหมู่บ้าน |
---|---|---|
1 | เมืองปาน | 9 |
2 | บ้านขอ | 13 |
3 | ทุ่งกว๋าว | 14 |
4 | แจ้ซ้อน | 12 |
5 | หัวเมือง | 8 |
ที่มาข้อมูล : https://th.wikipedia.org/wiki/อำเภอเมืองปาน